مالیات حقوق چیست و چگونه محاسبه می شود؟
یکی از مالیاتهایی که تقریبا تمامی اصناف و شرکتها با آن سر و کار دارند و مجبور به محاسبه و پرداخت ماهانه آن می باشند مالیات حقوق کارکنان می باشد. طبق ماده 82 قانون مالیاتهای مستقیم:
“درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران برحسب مدت یا کار انجام یافته بصورت نقد یا غیر نقد تحصیل می کند مشمول مالیات حقوق است.”
همانگونه که از متن قانون استنباط می شود، تمام افرادی که از شخص دیگر حقوق یا مزد یا هرگونه درآمدی کسب می کنند مشمول مالیات می باشند و کارفرما موظف است مالیات متعلقه را از پرداختی کسر و به حساب مربوطه در سازمان مالیاتی واریز نماید. ولیکن در تداول امروز، شرکتها و موسسات معمولاً فقط مالیات حقوق را از کسانی کسر می کنند که بصورت مستمر و بعنوان کارگر و کارمند در موسسه مشغول به فعالیت هستند و در لیست بیمه اسامی آنها ذکر شده است. شاید یکی از دلایلی که ما نمی توانیم از افراد طرف قرارداد خود مثل مشاوران ، تعمیرکاران و غیره مالیات کسر کنیم این باشد که مجموعه درآمدهای آنها برای ما قابل شناسایی نیست ولی قانون برای آن نیز تدابیری اندیشیده است که در ذیل به آن اشاره می نمایم.
طبق ماده 84 قانون، معافیت مالیات بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در بودجه سنواتی مشخص می شود. برای مثال در سال 1400 میزان معافیت مالیاتی سالانه 480،000،000 ریال تعیین شده است. این بدان معناست که مجموع درآمدهای کسب شده شما از مدخل حقوق یا هر گونه منبعی تا این میزان معاف و مابقی آن طبق ماده 85 مشمول مالیات خواهد بود.براساس ماده 85 نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیر دولتی مازاد بر مبلغ تعیین شده سالانه در ماده 84 این قانون و تا هفت برابر آن به نرخ سالانه ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن بیست درصد (20٪) محاسبه می شود. برای مثال کارگری که ماهانه 65،000،000 ریال حقوق و 10،500،000 ریال مزایای مشمول دریافت می نماید بایستی مالیاتی به شرح ذیل پرداخت نماید. این مالیات براساس معافیت سال 1400 محاسبه شده است:
| جمع حقوق و مزایای مشمول ماهانه | 65,000,000+10,500,000=75,500,000 |
| جمع درآمد حقوق سالانه | 75,500,000*12=906,000,000 |
| درآمد مشمول سالانه پس از کسر معافیت | 906,000,000-480,000,000=426,000,000 |
| مالیات حقوق سالانه | 426,000,000*10%=42,600,000 |
| مالیات حقوق ماهانه | 42,600,000/12=3,550,000 |
نکته: پرداخت هایی که کارفرمایان به اشخاص حقیقی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی باشند، با عنوان حق مشاوره، حق حضور در جلسات، حق التدریس و حق پژوهش پرداخت می کنند، بدون رعایت معافیت ماده 84 قانون مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد (10٪) می باشد. (تبصره ماده 86 ق.م.م)
